Het Nederlandse elektriciteitsnet is overbelast. Landelijk hoogspanningsnetbeheerder TenneT zegt dat ruim negen gigawatt aan transportcapaciteit beschikbaar is via tijdsduurgebonden contracten. Hiermee kunnen veel partijen geholpen worden, mits zij flexibel zijn in het gebruik van het net. Hoe flexibel is deze nieuwe contractvorm?
Er is in vrijwel heel Nederland een tekort aan transportcapaciteit op de elektriciteitsnetten, maar de beschikbare netcapaciteit wordt niet elk moment van de dag volledig benut. Tijdens de spitsuren, vaak overdag, is er geen ruimte. Maar buiten deze uren is er wel transportcapaciteit beschikbaar, en om deze capaciteit te benutten, introduceerde de Autoriteit Consument & Markt (ACM) vorig jaar een aantal nieuwe contractvormen met alternatieve transportrechten.
Deze nieuwe contracten bieden geen zekerheid dat partijen altijd gebruik kunnen maken van het net, maar wel als de capaciteit het toelaat. Een voorbeeld is het tijdsduurgebonden contract van TenneT: hiermee hebben partijen recht op minimaal 85% transportcapaciteit per jaar. TenneT bepaalt welke uren wel en niet beschikbaar zijn, en communiceert dit minstens een dag van tevoren. De flexibiliteit levert klanten een korting op tot 65% op de transportkosten. TenneT biedt 9,1 GW aan transportcapaciteit aan binnen deze contractvorm, mits partijen in staat zijn om tot 15% van de tijd geen elektriciteit in te voeden of af te nemen. “De piekvraag naar elektriciteit in Nederland is nu ongeveer 19 GW”, zegt COO Maarten Abbenhuis. “Dan is 9 GW echt gigantisch veel”.
Flexibel gebruik maken van het elektriciteitsnet is vooral interessant voor partijen die in staat zijn om daadwerkelijk flexibel om te gaan met energieverbruik, zoals batterijsystemen, de procesindustrie en bedrijven met eigen noodvoorzieningen. De eerste partijen maken al gebruik van deze contractvorm: Giga Storage en Lion Storage in respectievelijk Delfzijl en Vlissingen hebben een tijdsduurgebonden contract afgesloten. Na een zorgvuldige analyse is TenneT van plan om de contracten grootschalig uit te rollen. 2,3 GW is al toegekend, maar de rest verdelen ze op basis van het ‘first come, first served-principe’.
TenneT waarschuwt dat lang niet iedereen geholpen kan worden. Ze hebben alleen al van batterij-exploitanten voor meer dan 70 GW aan aanvragen binnengekregen voor een tijdsduurgebonden contract. Daarnaast staan elektrolysers en e-boilers in de wachtrij die met een tijdsduurgebonden contract uit de voeten kunnen, maar ook partijen die meer zekerheid nodig hebben. De verdeling is een iteratief proces, afhankelijk van de keuzes van partijen bovenaan de lijst, ontstaat er ruimte voor partijen onderaan de lijst. Daarnaast worden niet alle initiatieven op de lijst ontwikkelt, waardoor er ook ruimte ontstaat.
Twee andere contractenvormen, namelijk het tijdsblokgebonden contract en het volledig variabele transportrecht, zijn mogelijk om gebruik te maken van restcapaciteit. Hiervoor moet echter eerst duidelijk zijn hoeveel restcapaciteit er beschikbaar is op het stroomnet, omdat de capaciteit in bepaalde tijdsblokken gegarandeerd moet worden én er op dagelijkse basis inzicht nodig is waar en wanneer er ruimte is op het elektriciteitsnet. Deze inzichten zijn nog niet beschikbaar, maar daar is TenneT druk mee bezig.
De nieuwe contractvormen maken het mogelijk om zo goed mogelijk gebruik te maken van de capaciteit op het elektriciteitsnet. Dit is nodig, omdat de energietransitie een volledig nieuw energiesysteem vereist. Wil jij hierover meedenken, samen met allerlei andere energieprofessionals? Kom dan naar het Recharge Earth congres op 17 en 18 september 2025 in Rotterdam Ahoy. Wil je meer weten over het programma? Vraag dan de brochure aan.
Altijd op de hoogte blijven?
Ontvang exclusieve tips en trends direct in je inbox.
